Melissa: 'Yüz yılın kasırgası' Haiti'de 20 kişinin ölümüne yol açtı

Karayipler'de son yüzyılın en şiddetli kasırgalarından olan Melissa, 28 Ekim'de Jamaika'yı vurduktan sonra bugün de Küba ve Haiti'yi etkisi altına aldı.

Haber ajansı AFP'ye konuşan Haitili yetkililer en az 20 kişinin hayatını kaybettiğini, 10 kişinin de kayıp olduğunu söyledi.

Associated Press ajansı ise Haiti'deki ölü sayısını 23 olarak aktarıyor.

Jamaika Başbakanı Andrew Holness, 29 Ekim'de paylaştığı bilgide adada kasırga kaynaklı bir ölüm tespit edilmediğini söyledi.

Öte yandan adanın önemli bir kısmında elektrik ve internetin kesin olması ve bazı yolların su baskınları nedeniyle kapanması nedeniyle ülkenin tümünden bilgi alınamıyor.

Jamaika kıyılarını saatte yaklaşık 300 kilometreyi bulan hızla vuran kasırga, Küba kıyılarına 200 kilometre hızında rüzgarlarla ulaştıktan sonra Bahamalar'ı da etkiledi.

30 Ekim'de ise Bermuda'ya varması bekleniyor.

Melissa, Jamaika'nın bilinen tarihi boyunca karşı karşıya kaldığı en güçlü kasırga.

Dünya Meteoroloji Örgütü'nün tropikal siklon uzmanı Anne-Claire Fontan, "Durum felaket boyutunda. Jamaika için kesinlikle yüzyılın fırtınası" dedi.

ABD Başkanı Donald Trump, "gerekirse Jamaika'ya yardım göndermeye hazır olduklarını" açıkladı.

Ada ülkesinden gelen fotoğraflarda ağaçların köklerinden söküldüğü, evlerin hasar gördüğü, hastane çatılarının uçtuğu görülüyor.

Su baskınları nedeniyle timsahların da normal yaşam alanlarından yerleşim bölgelerine gidebileceği uyarıları yapılıyor.

Jamaika'nın 2,8 milyonluk nüfusunun %70'i kıyı şeridine 5 km. mesafe içinde yaşıyor.

Kübalı yetkililer yaklaşık 500 bin kişinin güvenli yerlere tahliye edildiğini açıkladı.

Dünya genelinde bugüne kadar Melissa'dan daha güçlü yalnızca iki kasırga kayıtlara geçmişti: 2015'te Meksika'yı vuran Patricia ve 1979'daki Tip Tayfunu.

Karayip adasında kasırganın tüm etkisi görülmeden üç kişi "bağlantılı nedenlerle" yaşamını yitirmişti, toplam can kaybına dairse henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Haiti ve Dominik Cumhuriyeti'nde de kasırga öncesinde dört kişi su baskınları nedeniyle hayatını kaybetti.

Uzmanlar, kasırganın yavaş ilerlemesinin bazı bölgelerde uzun süreli sağanak yağışlara yol açabileceği, bunun da ölümcül sel ve toprak kayması riskini artırdığı uyarısında bulunuyor.

2005'te ABD'nin New Orleans eyaletini vuran ve Melissa'yla neredeyse aynı güçte olan Katrina Kasırgası 1.392 kişinin ölümüne ve 125 milyar dolarlık hasara yol açmıştı.

'Eşi benzeri görülmemiş bir fırtına'

Jamaika Başbakanı Andrew Holness, kasırganın karaya ulaşmasına az süre kala alçak bölgelerde zorunlu tahliye emri verdi.

Ülke genelinde sığınaklar aktif hale getirildi ve tüm devlet okulları uzaktan eğitime geçti.

Turistler ise otellerin konferans odalarına kurulan geçici yataklara yerleştirildi.

Jamaika Enformasyon Bakanı Dana Morris Dixon, BBC'ye yaptığı açıklamada, hükümetin "daha önce hiç görülmemiş türde bir fırtınaya" hazırlık için elinden gelen her şeyi yaptığını söyledi.

Ekim ayının hali hazırda yağışlı bir dönem olduğunu hatırlatan Bakan Dixon şunları söyledi:

"Toprak şu anda zaten çok doygun. Bu kadar fazla yağış alırsak, çok geniş çaplı sel baskınları ve dağlık alanlarda heyelanlar yaşanacak."

'Jamaika'da yaşayan hiç kimse böyle bir şeyi deneyimlemedi'

Meteorolog ve kasırga gözlemcisi Cappucci, "Jamaika'da hiç kimse, şu anda yaşanacak olan şeye benzer bir deneyim yaşamadı" dedi.

Beşinci kategorideki kasırgaların nadiren karaya ulaştığını da hatırlatan Cappucci, "Bu kadar güçlü bir kasırganın yeryüzünde bir yere doğrudan çarpması son derece nadir" dedi.

Neden Melissa bu kadar tehlikeli ve etkili bir kasırga?

Melissa, son derece güçlü, geniş alanı etkileyen ve yavaş hareket eden bir kasırga.

Bunun birkaç nedeni var:

Kasırgalar enerji kaynağını sıcak deniz yüzeyinden alır. Batı Karayipler'deki su sıcaklığı şu anda yaklaşık 30°C, yani mevsim ortalamasının 2-3 derece üzerinde. Bu da fırtına sistemine fazladan enerji sağlıyor.

Kasırganın çevresindeki atmosferik rüzgârlar yükseklikle birlikte çok değişmiyor. Bu da kasırganın dağılmak yerine büyümesine olanak tanıyor.

Normalde rüzgâr kesmesi fazla olduğunda fırtınalar zayıflar, ancak bu durumda Melissa günlerdir güç kazanmaya devam ediyor.

Kasırgayı yönlendiren "yönlendirici rüzgârlar" oldukça zayıf.

Bu da fırtınanın yalnızca saatte 4 mil (6,4 km/s) hızla ilerlemesi anlamına geliyor.

Yani aynı bölge üzerinde uzun süre kalarak aşırı yağış ve yıkıcı rüzgâr etkisini artırıyor.

'Evim haberin bir parçası'

Nick Davis - BBC News, Kingston

Birkaç gün önce eski bir meslektaşıma, Kingston'daki eski Edward dönemi evimde yaşama kararımı sorguladığıma dair bir şaka yapmıştım.

Bina onlarca yıl önce dairelere dönüştürülmüş. Eski duvarları pek çok fırtınayı görmüş ama sanırım böyle birini hiç yaşamadı.

Penceremin hemen dışında 50 yaşında, binamdan bile yüksek bir yüzyıllık palmiye ağacı var.

Önümüzdeki birkaç gün içinde hâlâ yerinde durmasını umuyorum.

Bir arkadaşım Instagram'da, "Kasırga sonrası başkent artık aynı görünmeyecek" diyerek arabayla şehrin fotoğraflarını çektiğini paylaştı.

BBC'nin dünyanın dört bir yanında muhabirleri var ama çoğu zaman biz "olay yerine inip", bilgi toplayıp sonrasında haber haline getiririz.

Gazetecilere göre "haberin konusu biz olmamalıyız."

Ama bu kez durum farklı. Hayatım, ailem ve arkadaşlarım bu haberin merkezinde. Çünkü Melissa Kasırgası, burada hepimizin yaşamını tehdit ediyor.