Kendinizi halsiz veya enerjisiz mi hissediyorsunuz? Günün sonunda genellikle bitik halde misiniz? Testosteron replasman tedavisi (TRT) ile yeniden zinde olabileceğinizi söyleyen reklamlar büyük ihtimalle karşınıza çıkmıştır.

Peki bu tedavi gerçekten işe yarıyor mu ve riskleri neler?

BBC'nin "What's Up Docs?" podcast'inde testosteron seviyesinin düşük olmasının ne anlama geldiği ve bu konuda bir şeyler yapmanız gerekip gerekmediğini inceledik.

Imperial College London'da üreme sorunları olan kişileri tedavi eden bir araştırma grubunu yöneten ve testosteronun vücudumuzda nasıl çalıştığı konusunda uzmanlaşan Dr. Channa Jayasena, "İnternette ideal vücut görüntülerinin yer aldığı görsellere bakan çoğu erkek, yanlış nedenlerle testosteron ölçümü yaptırmak istiyor" diyor ve ekliyor:

"'Biraz yorgun hissediyorum. Biraz kilo aldım. Biraz moralim bozuk' diye testosteron takviyesi almayı düşünmeyin, bunlar normal hayatta sıklıkla yaşanan şeylerdir."

Testosteron nedir ve ne işe yarar?

Testosteron, hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunan bir hormon.

Cinsel istek (libido) ile ruh hali ve enerji düzeylerini düzenlemeye yardımcı oluyor.

Erkeklerde ergenliğin ana itici gücü olmasına rağmen özellikle 40 yaşından sonra testosteron düzeylerinin düşmesi normal bir durum.

Testosteronla ilgili altı efsaneyi inceliyoruz:

1: "Halsizim, cinsel işlevim azaldı ve kilo aldım. Testosteron seviyem düşmüş olmalı."

Semptomlar tek başına testosteron seviyenizin çok düşük olduğu anlamına gelmez. Yorgunluk, halsizlik, depresyon ve cinsel ilgisizlik hissi normal yaşam sorunları olabilir.

Testosteron seviyenizin tıbbi olarak çok düşük olduğunu gösteren birkaç belirli semptom ve durum vardır.

Örneğin ereksiyonunuzu kaybediyorsanız, libidonuz düşükse, kanser riskiniz yüksekse, testisinizden birini kaybetmişseniz veya ergenliğiniz gecikmişse, bunlar testosteron seviyenizin düşük olduğuna işaret ediyor olabilir.

Bir hekim sizi, testosteron replasman tedavisinden faydalanma uygunluğunuza karar verebilecek bir uzmana sevk edebilir.

2: "Testosteron seviyelerimi ölçtüm ve düşük çıktı. TRT'den kesinlikle fayda göreceğim."

Kesin değil. Durum biraz karmaşık.

40 yaşından sonra erkekler her yıl testosteron seviyelerinin %1'ini kaybeder.

Bu düşüş, yaşlanmanın normal bir belirtisidir.

Dolayısıyla, düşük testosteron seviyesi, mutlaka ek testosterona ihtiyacınız olduğu anlamına gelmez.

TRT'ye ihtiyacınız olup olmadığına karar vermek için, doktorlar semptomlarınızı ve testosteron seviyenizi incelemelidir.

Ancak, seviyeniz orta düzeyde ve siz orta yaşlı bir erkekseniz, semptomlarınızın nedeni aşırı kilo, yüksek tansiyon veya yüksek kolesterol olabilir.

Bu durumda tedavi edilmesi gereken testosteron seviyeniz değil, bu sorunlardır.

3: "Testosteron tedavisi tamamen güvenlidir. Doktor bana reçete yazdığına göre öyle olmalı."

Dünya çapında TRT'nin reçete edilme sayısı son yıllarda hızla arttı.

Ancak TRT, testosteron seviyesi çok düşük olan kişiler için faydalı olsa da, bazı kişilerde kan basıncı ve kolesterolün yükselmesiyle de ilişkili görülüyor.

Araştırmalar, kalp hastalığıyla da bir bağlantı olduğunu gösterse de bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.

Yüksek dozda testosteron almak, evinizde zaten bir kalorifer sistemi varken bir fanlı ısıtıcı daha eklemek gibidir – vücut bir termostat gibi davranır, başka bir testosteron kaynağı olduğunu algılar ve kendi üretim seviyesini düşürür.

TRT'ye başlamak için, bireysel risklerinizi, faydalarını ve alternatiflerini değerlendirmek üzere doktorunuzla ayrıntılı bir görüşme yapmanız gerekir.

4: "Testosteron tedavisi cinsel hayatımı iyileştirecek."

Pek öyle değil.

Araştırmalar, testosteronun cinsel fonksiyonda çok küçük bir artış sağladığını, bunun da plasebo etkisinden çok daha fazla olmadığını gösteriyor.

Bu küçük faydayı, sivilce, yağlı cilt, göğüs büyümesi, sıvı tutulması, kan pıhtılaşması riskinde artış, prostat sorunları ve uyku apnesi gibi önemli yan etkileri olan güçlü bir ilacı almanın riskleriyle karşılaştırmanız gerekiyor.

5: "Testosteronum düşük ve bu konuda yapabileceğim bir şey yok."

O kadar acele etmeyin.

Düşük testosteron sorunu olan kişiler, eskisine göre daha az formda olma eğilimindedir.

Aşırı kilolu, obez veya diyabet hastası olabilirler.

Araştırmalar, 80 yaşına kadar iyi testosteron seviyelerine sahip kişilerin daha formda, daha aktif ve daha mutlu olduklarını gösteriyor.

Bunu bir 'kayak pisti etkisi' olarak düşünün: Ne kadar çok yaparsanız, o kadar iyi hissedersiniz, daha az olumsuz şikayetiniz olur ve testosteron seviyeniz daha yavaş düşer.

6: "Menopoz dönemindeki bir kadınım, ama TRT bana yardımcı olacak."

Menopoz, kadınlarda libido düşüşü de dahil olmak üzere çok rahatsız edici bir dizi semptoma neden olabilir.

Sosyal medya ve reklamlar testosteronun çözüm olduğunu öne sürer, ancak ilk başvurulacak yer hormon replasman tedavisi (HRT) olmalıdır çünkü libido artışı, sıcak basmalarının azalması ve kemiklerin güçlenmesi gibi birçok faydası vardır.

Testosteron libidoyu artırabilir, ancak HRT'nin diğer faydalarından yoksun olduğu için tek başına kullanılması tavsiye edilmez.

HRT ile libidonuz düzelmezse, testosteron o zaman eklenebilir.

UYARI: Bu haber yalnızca genel bilgi amaçlıdır ve kendi doktorunuzun veya başka bir sağlık uzmanının tıbbi tavsiyesinin yerine geçmemelidir. BBC, kullanıcıların bu sitenin içeriğine dayanarak yaptıkları teşhislerden sorumlu veya yükümlü değildir. Sağlığınızla ilgili herhangi bir endişeniz varsa daima kendi doktorunuza danışın.